Recepta na okulary – dla wielu osób jasna i prosta. Wielu jednak pacjentów, mimo że korzysta z okularów latami, nie wie co znaczą zapisy na ich recepcie okularowej.

Jak więc należy ją czytać i rozumieć?

 

Na recepcie znajdują się zawsze nasze dane oraz data badania. Jeśli zaś chodzi o sam zapis dotyczący naszej wady wzroku to jest on podzielony na dwie sekcje: DAL i BLIŻ.

 

Górna część opisuje jaką wadę wzroku mamy do dali, do stałego noszenia, do jazdy samochodem. Zastosowanie okularów o takiej mocy pozwala pacjentowi widzieć wyraźnie wszystko co jest od nas oddalone.

 

Dolna część opisuje korekcję okularową jaką należy zastosować, aby zapewnić pacjentowi wyraźne widzenie z bliska. Tylko co to oznacza z bliska? Zwyczajowo za odległość bliży uznajemy 40 cm, niemniej jednak okulista lub optometrysta podczas badania wzroku powinien wpisać na jaką odległość dobrane są okulary. Jeśli taka adnotacja nie jest umieszczona na recepcie, uznaje się, że jest to korekcja dobrana na 40 cm.

 

Przyjrzyjmy się recepcie dokładniej. Znajdują się na niej kolumny z opisem: sfera, cylinder, oś, pryzmat, baza oraz PD.

Sfera

 

Sfera (ozn. sf, sph) określa nam wartość wady wzroku w dioptriach. Dioptria to jednostka będąca odwrotnością ogniskowej soczewki. Jeśli wartość ta jest dodatnia (+) to mamy do czynienia z nadwzrocznością, jeśli zaś ujemna (-) to z krótkowzrocznością. Jeśli wartość w kolumnie sfera będzie równa 0,00 lub opisano jako plan (plano) – pacjent nie ma wady wzroku, o ile w kolejnych kolumnach (cylider i oś) nie znajdują się jakieś wartości.

Cylinder i oś

 

Cylinder jest wielkością określającą nam wartość astygmatyzmu, czyli kolejnego rodzaju wady wzroku. Astygmatyzm to wada powodowana nieregularnością krzywizny rogówki lub soczewki wewnątrzgałkowej.  Wartość cylindra podawana jest również w dioptriach. Oś podawana jest w stopniach i określa nam w jakiej pozycji ma być zamontowana soczewka okularowa sfero-cylindryczna. Warto dodać, że korekcje astygmatyzmu można zapisać stosując co najmniej kilka różnych rodzajów zapisów, a w optyce okularowej powszechnie stosuje się dwa – zapis z cylindrem plusowym i minusowym. Optyk, okulista czy optometrysta zawsze powinni wiedzieć jak przeliczać te wartości, tak aby poprawnie wykonać okulary.

PD

 

PD oznacza odległość źrenic (ang. Pupil distance – odległość źrenic)

 

Aby dobrze wykonać okulary oprócz ww. wartości potrzebujemy również informacji w jakiej odległości od środka nasady nosa znajdują się źrenice. Kiedyś często wartość odległości źrenic zapisywało się jako sumę, jednak wartość ta była poprawna tylko jeśli założymy, że każdy z nas jest idealnie symetryczny – a zwykle nie jest. Bardzo często odległości te są różnią się dla każdego oka.

 

Pomiary odległości źrenic często nie znajdą się  na naszych receptach okularowych, bo dość powszechną praktyką jest pozostawianie tych pomiarów optykom i sprzedawcom w salonach optycznych.

Pryzmat, baza

 

Pryzmat i baza łączą się ze sobą tak samo jak cylinder z osią. Korekcja pryzmatyczna to specyficzny rodzaj korekcji stosowany przy nieprawidłowościach widzenia obuocznego, najczęściej u pacjentów z zezem, ale również po urazach głowy, przy problemach neurologicznych. Pryzmat zapisywany jest w pryzmodioptriach, a baza, która określa jego kierunek – w stopniach.

Addycja czyli korekcja dodana do korekcji do dali

 

Czasami na receptach, szczególnie u pacjentów po 45-tym roku życia, znajdziemy zapis addycji (add. dodatek). Addycja to wielkość określająca jaką wartość mocy w dioptriach należy dodać do sferycznych wartości korekcji do dali, tak aby pacjent dobrze widział z bliska. Optometrysta lub okulista na recepcie mogą podać moc do dali i poniżej wartość addycji lub samodzielnie to przeliczyć i podać przeliczone wartości do bliży.

 

Pytaj specjalistę – zrozum swoją wadę wzroku     

 

Zapisy na receptach okularowych często są dość nieczytelne lub po prostu niezrozumiałe dla pacjenta. Pamiętajmy więc, że będąc na wizycie u optometrysty lub okulisty możemy zadawać pytania. Specjalista ma wiedzę i umiejętności, aby w zrozumiały sposób wytłumaczyć na czym polega nasza wada wzroku.

Autor