Cyfrowe zmęczenie wzroku, jak zapobiegać problemom wzrokowym pojawiającym się wskutek pandemii COVID-19?
Przy okazji pojawienia się wirusa SARS-CoV-2 życie wielu osób uległo diametralnej zmianie. Wiele firm rozpoczęło pracę zdalną przed ekranem monitora, uczniowie i studenci rozpoczęli naukę w domu z wykorzystaniem komputera. Taki rodzaj aktywności nie pozostanie niestety obojętny dla układu wzrokowego.
Wielu pacjentów już wiosną 2020 roku zgłaszało się do gabinetów optometrycznych z dolegliwościami kojarzonymi właśnie typowo z pracą przy komputerze. Część z nich, problem z układem wzrokowym miała już wcześniej, tylko nie był on zauważony, gdyż do tej pory oczy nie były aż tak bardzo “używane”. Jednak wiele osób nie miało dotychczas żadnych zaburzeń a pojawiły się one wskutek nadmiernego wysiłku wzrokowego. Nasze oczy nie są przystosowane do tego, żeby przez kilka godzin patrzeć cały czas na przedmioty znajdujące się blisko (smartfon, tablet, komputer a nawet książka). Poprzez nadmierne napięcie mięśni, może to powodować pojawienie się nowych wad wzroku lub pogłębianie już istniejących, wystąpienie problemów z widzeniem obuocznym I akomodacją. Niestety, nie mamy wpływu na to, jak wygląda obecnie nasze życie. Nie wiemy też kiedy wrócimy do całkowitej “normalności”. Możemy jednak, w tym wyjątkowo trudnym dla nas czasie, zadbać szczególnie o nasze oczy. Poniżej zostały opisane instrukcje podstawowych ćwiczeń wzrokowych, które można wykonywać samodzielnie w domu. Należy pamiętać jednak, że w taki sposób pomożemy sobie w przypadku niewielkich zaburzeń lub zapobiegawczo, wtedy gdy dużo pracujemy, ale nie mamy jeszcze poważnych dolegliwości. W sytuacji poważniejszego stanu należy udać się na badanie wzroku do optometrysty, aby rozpisać indywidualny trening wzrokowy.
ĆWICZENIE NR 1 – WODZENIE ZA DŁUGOPISEM.
Do wykonania ćwiczenia potrzebna będzie osoba towarzysząca i długopis/patyczek/ pacynka. Osoba towarzysząca porusza długopis przed twarzą osoby ćwiczącej tworząc ósemki, kółka, gwiazdki. Osoba ćwicząca cały czas śledzi długopis poruszając tylko gałkami ocznymi, ciało i głowa pozostają nieruchome. Na początku ćwiczymy jednoocznie – osoba ćwicząca zasłania sobie ręką jedno oko, następnie obuocznie. Ćwiczenie wykonujemy łącznie około 10 minut – najpierw oko prawe (oko lewe zasłonięte), następnie oko lewe (oko prawe zasłonięte), a na koniec obuocznie (oczu odsłonięte).
ĆWICZENIE NR 2 – ZAZNACZENIE LITER W TEKŚCIE.
Do wykonania ćwiczenia potrzebny będzie wydrukowany tekst taką czcionką, jaką czytanie nie sprawia problemu. Zasłaniamy ręką jedno oko i wybieramy sobie jedną literę alfabetu, np.: “b”. Następnie zaznaczamy w tekście wszystkie litery “b”. Ćwiczenie powtarzamy dla drugiego oka, a na koniec wykonujemy je obuocznie. Łącznie ćwiczymy około 6 minut.
ĆWICZENIE NR 3 – PRZYBLIŻANIE DŁUGOPISU.
Do wykonania ćwiczenia potrzebny będzie jedynie długopis. Chwytamy go w dłonie I odsuwamy około 40 cm od twarzy. Staramy się widzieć go pojedynczo i wyraźnie, a następnie przybliżamy go bliżej twarzy do momentu, gdy zobaczymy długopis podwójnie. Próbujemy ustawić oczy w taki sposób, żeby na siłę zobaczyć go wyraźnie i pojedynczo. Jeśli to niemożliwe, prostujemy rękę i odsuwamy długopis od twarzy, następnie przybliżamy ponownie. Ćwiczenie wykonujemy około 5 minut.
ĆWICZENIE NR 4 – PRZYBLIŻANIE KARTECZKI Z TEKSTEM.
Do wykonania ćwiczenia potrzebna będzie mała karteczka z tekstem z czcionką, którą jesteśmy w stanie bez problemu odczytać z bliska. Zasłaniamy jedno oko i powoli przysuwamy karteczkę z tekstem do momentu, aż stanie się on niewyraźny. W tym momencie próbujemy napiąć oczy i spróbować na siłę zobaczyć go ostro. Jeśli nam się to uda, dalej przybliżamy kartkę do miejsca aż stanie się niewyraźny. Znowu próbujemy wyostrzyć. Jeśli nie wyostrzymy tekstu w ciągu kilku sekund, prostujemy rękę i oddalamy karteczkę od twarzy. Następnie przybliżamy kolejny raz. Ćwiczenie powtarzamy dla drugiego oka, a na koniec obuocznie. Łącznie wykonujemy je około 10 minut.
ĆWICZENIE NR 5 – HART CHART.
Do wykonania ćwiczenia potrzebna będzie kartka z pojedynczymi literami w formacie A4 przyklejona do ściany oraz taka sama kartka z literami, ale o mniejszym formacie (A7), trzymana w dłoni. Oddalamy się od ściany na odległość 2-3 metrów. Zasłaniamy jedno oko, czytamy pierwszą linijkę liter z kartki trzymanej w dłoni, następnie spoglądamy na ścianę, czytamy pierwszą linijkę liter z kartki na ścianie. Kolejno drugą linijkę na kartce w dłoni, drugą na ścianie itd. Ćwiczenie powtarzamy dla drugiego oka, następnie ćwiczymy obuocznie. Łącznie czytamy około 10 minut.
Takie ćwiczenia wzmocnią nasze mięśnie okoruchowe oraz mięsień rzęskowy. Większość poważnych zaburzeń widzenia obuocznego I akomodacji zaczyna się właśnie wtedy, gdy te mięśnie nie pracują prawidłowo. Jednak przede wszystkim należy pamiętać o tym, że nasze oczy pracują właściwie wtedy, gdy nasz organizm jest zdrowy. Zalecamy także, długie spacery na świeżym powietrzu, picie dużej ilości wody, prawidłową dietę bogatą w kwasy omega3 oraz odpowiednią higienę.